Wees voorzichtig met positieve feedback!
Velen van ons weten het zeker: het maken van vorderingen daagt ons uit om nog beter te worden. Maar uiterst fascinerende onderzoeken naar het realiseren van doelen laten ook de keerzijde van succes zien. Psychologen hebben namelijk ontdekt dat we vorderingen te makkelijk gebruiken als excuus om het even rustiger aan te gaan doen.
In een prachtig experiment krijgen mensen die aan de lijn doen positieve feedback over hun vorderingen en succes tot dan toe. Als dank voor hun inspanningen boden de onderzoekers hen een klein ‘presentje’ aan: ze mochten kiezen tussen een appel of een chocoladereep. En wat denk je? De overgrote meerderheid, 85% van de lijners koos de chocoladereep! Ik hoor je al denken, ‘ja, logisch, dat zouden ze ook doen als ze geen complimenten hadden gekregen’. Aardige gedachte, maar niet correct. Want van de lijners die géén complimenten kregen (de controlegroep) koos maar 58% voor de reep.
Dat vraagt natuurlijk om enige toelichting en een oplossing. De vorderingen die je maakt, en vooral als je je daar expliciet bewust van wordt door de positieve feedback van anderen of van jezelf, zorgt voor een verschuiving tussen twee concurrerende doelen. Per definitie gaat het bij discipline over conflicterende belangen: het belang op lange termijn -in dit geval afvallen- en het korte termijn belang -in dit geval de beloning- iets lekkers. Je ingezette zelfbeheersing heeft dus een onbedoeld gevolg: het schakelt tijdelijk je focus op het hogere doel uit, waardoor ruimte ontstaat om de aandacht te richten op een doel dat nog niet is bereikt: genot. Psychologen hebben hier een mooie term voor bedacht: ‘goal liberation’.
Praktisch gezien betekent dit dat één stap vooruit je de ruimte geeft om twee stappen terug te zetten. Een automatische spaarrekening openen geeft je de ruimte voor het bevredigen van een ander doel: shoppen! Een goede training ter voorbereiding op de marathon maakt dat je daarna makkelijker ongezonde dingen eet (je hebt het verdiend, en trouwens, je hebt net zoveel calorieën eraf gelopen dat een frietje met niet zoveel kwaad kan. Toch?).
Zelfs het meest waardevolle hulpmiddel om je doelen te realiseren, namelijk een actielijst maken, kan er toe leiden dat je zo tevreden bent met het resultaat (de actielijst) dat je die dag in ieder geval niets meer hoeft te doen wat er op die actielijst staat….
Hoewel vorderingen op zich natuurlijk prima zijn, kan het focussen op het gevoel dat de vordering geeft ons dus danig in de weg zitten. Natuurlijk kunnen vorderingen heel motiverend zijn, maar zorg er dan voor dat je blijft focussen op het lange termijn doel, en niet op het korte termijn resultaat. De vraag die je jezelf steeds moet stellen is dus niet ‘hoe voel ik me?’, maar ‘hoeveel vooruitgang heb ik gemaakt richting mijn hogere doel?’
Eigenlijk een heel simpel recept in theorie, maar het toepassen ervan vraagt enige aandacht. Maar je hebt de eerste stap gezet nu je dit blog helemaal gelezen hebt. Wees dus voorzichtig met feedback, en blijf je richten op het einddoel!
Succes, en hou vol!
